Ναυτική Εβδομάδα 2002

 

       Αιδεσιμότατοι, κύριε νομάρχη, στρατηγέ μας, κύριε σμήναρχε, κύριε δήμαρχε κύριοι εκπρόσωποι των αρχών, κυρίες και κύριοι.

        Ο εορτασμός της Ναυτικής Εβδομάδας έχει καθιερωθεί από το 1933 με εκδηλώσεις που καλύπτουν ολόκληρη την επικράτεια, αποσκοπούν στο να μεταφέρουν προς κάθε κατεύθυνση το μήνυμα που έχει το θαλάσσιο στοιχείο στην επιβίωση της πατρίδας μας και τη συμβολή του στην οικονομική και πολιτιστική μας ανάπτυξη.

       Ο ρόλος που έπαιξε το ναυτικό στη μακραίωνη ιστορία της πατρίδας μας έχει γίνει στη συνείδηση όλων των Ελλήνων ακατάλυτος δεσμός με τη θάλασσα. Ελάχιστο φόρο τιμής προς όλους όσους έγραψαν τις ένδοξες σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας αποτελεί η ναυπήγηση από το Πολεμικό Ναυτικό της αθηναϊκής τριήρους του 5^ου π.Χ. αιώνα που της δόθηκε η συμβολική ονομασία "ΟΛΥΜΠΙΑΣ".

       Στην αρχαιότητα η σημασία του θαλάσσιου στοιχείου αποκρυσταλλώθηκε στη φράση του Θουκυδίδη "Μέγα το της θαλάσσης κράτος". Επίσης στο χρησμό "ξύλινα τείχη" που έσωσαν με το Θεμιστοκλή τον Ελληνισμό κατά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ.

       Η νότια Κυνουρία έχει κι αυτή ναυτική παράδοση αιώνων. Χάρη στην άγνωστη σε μας ναυτική δύναμη των αρχαίων Πρασιών έγινε δυνατή η συμμετοχή τους στην αμφικτιονία της Καλαβρίας (σημερινός Πόρος) που έφτασε σε ακμή τον 6^ο π.Χ. αιώνα. Η απουσία Σπαρτιατών και Αργείων από την αρχική συμμαχία δηλώνει ότι στα πρώτα χρόνια της συμμαχίας δε θα είχαν τη μεταγενέστερη αίγλη. Για τους Σπαρτιάτες το λιμάνι των Πρασιών αποτελούσε σημαντική διέξοδο της Λακωνικής στον Αργολικό και βάση στρατηγικής σημασίας για τις επιχειρήσεις τους στα απέναντι παράλια.

        Κατά τον Πελοποννησιακό πόλεμο 431 – 404 π.Χ. μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας η πόλη και το λιμάνι των Πρασιών χαρακτηρίζεται επιθαλλάσιο πόλισμα, γιατί είχε χάσει την παλιά δύναμή της. Τότε κυριεύτηκαν, πυρπολήθηκαν και λεηλατήθηκαν δύο φορές, στα 430 π.Χ. με στρατηγό τον Περικλή και στα 414 π.Χ. από τους Αθηναίους πιθανότατα μαζί με τους Αργείους.

         Το αρχαίο λιμάνι των Πρασιών βρισκόταν πιο μέσα από το σημερινό, όπου διακρινόταν άλλοτε το κατεστραμμένο τμήμα του και οι λαξευμένες στο βράχο βαθμίδες μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα. Κατά την ντόπια παράδοση βόρεια του σημερινού λιμανιού και δίπλα στα οικήματα της παραλίας υπήρχε άλλο τμήμα του αρχαίου λιμανιού με σιδερένιους κρίκους στη βάση του βράχου ως δέστρες των πλοίων. Το λιμάνι αυτό θα ήταν σπουδαιότερο, γιατί θα προφυλασσόταν από τους νότιους ανέμους που είναι πιο ισχυροί στον Αργολικό και επιπλέον θα είχε περισσότερη αμεσότητα με τον οικισμό λόγω της θέσης του. Δεν είναι χωρίς σημασία ότι η Πλάκα παλιότερα λεγόταν Νησί. Το βόρειο αυτό λιμάνι καταχώθηκε από τις προσχώσεις του Δαφνώνα.

         Στα ελληνιστικά χρόνια είχαμε εξέλιξη του ναυτικού με τον περίφημο "Κώδικα των Ροδίων", όταν η Ρόδος εξελίσσεται σε μεγάλη ναυτική δύναμη της εποχής και ο κώδικας αυτός περνάει αυτούσιος στο Ρωμαϊκό Δίκαιο ως ο νόμος της θάλασσας.

         Επί Μεγάλου Αλεξάνδρου η θρυλική μορφή του Κρητικού ναυάρχου Νέαρχου που διέπλευσε τα παράλια μέχρι την Ινδία μετέφερε το Ελληνικό πνεύμα και τον πολιτισμό στους λαούς της Ανατολής.

        Κατά τη βυζαντινή περίοδο με τον περίφημο "δρόμωνα" (το εμπορικό πλοίο που μπορούσε να χρησιμοποιείται και ως πολεμικό) και ιδιαίτερα επί Μεγάλου Κωνσταντίνου η αυτοκρατορία πήρε "ναυτική" μορφή με μεγάλο στόλο που ναυλοχούσε στον Κεράτιο κόλπο.

        Το ναυτικό δαιμόνιο του Έλληνα δεν έσβησε, όταν το Βυζάντιο υποδουλώθηκε στους Τούρκους. Τα πλοία των νησιωτών Ελλήνων Υδραίικα, Σπετσιώτικα, Ψαριανά μετατράπηκαν από εμπορικά σε πολεμικά για τις ανάγκες του αγώνα. Σε Σπετσιώτικα καράβια ήταν συνιδιοκτήτες και Τσάκωνες, όπως οι οικογένειες Χατζηπαναγιώτη και Τροχάνη. Από το 1783 ως το 1821 ο Χατζηπαναγιώτης έγινε συνιδιοκτήτης σε 26 καράβια σπετσιώτικα. Ο Αναγνώστης Τροχάνης για τον Αγώνα του 21 διέθεσε 10 – 12 καράβια. Διασώζεται κατάλογος ναυτικών χορηγημάτων που εδικαιούτο η οικογένεια Τροχάνη μετά την απελευθέρωση.

        Κατά τον απελευθερωτικό αγώνα του 21 μια από τις μορφές προσφοράς των εμπορικών πλοίων ήταν η διάσωση ελληνικών οικογενειών και περιουσιακών κινητών τους στοιχείων. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι η μεταφορά Αργείων και Λακώνων και της κινητής περιουσίας τους από το Λενίδι, όπου είχαν μετοικήσει, στο Ναύπλιο, με το Λενιδιώτικο καΐκι του Αναγνώστη Δερνίκου, όταν ο Ιμπραήμ (καλοκαίρι 1825) πλησίαζε στην περιοχή. Επίσης η διάσωση ελληνικών  οικογενειών που ξεπερνούσαν τις 8.000 από τα κρανιδιώτικα καράβια, όταν  ο Ιμπραήμ εισέβαλε  στην επαρχία  Αγίου Πέτρου. Τότε από τον Τυρό  μόνο διασώθηκαν 4.500 ψυχές  Αγιοπετρίτες, Καστρίτες και από άλλα μέρη.

          Κατά το 19^ο αιώνα μετά την απελευθέρωση παρατηρούμε δυο εμπορικές δραστηριότητες μέσω θάλασσας:

       α) Λενιδιώτες και Πραγματευτιώτες έμποροι σύσταιναν  εταιρείες με χονδρέμπορους Αθήνας – Πειραιά, τους οποίους προμήθευαν με τα παραγόμενα στον κάμπο του Λεωνιδίου οπωροκηπευτικά, λάδι και κτηνοτροφικά προϊόντα, ενώ  απ' εκεί  έφερναν αλεύρι, στάρι  και είδη παντοπωλείου.

       β) Ναύλωναν πλοία από Σπέτσες, Πόρο, Κρανίδι ακόμη και Θεσσαλονίκη για μεταφορά από Λεωνίδιο, Πραγματευτή και Μονεμβασιά κυρίως λεμονιών και δευτερευόντως πορτοκαλιών και άλλων ειδών στην Κων/λη και Θεσσαλονίκη και από εκεί προμηθεύονταν στάρι και "άλλα εμπορεύσιμα είδη". Επίσης έφερναν ξυλεία από τον Άθω και αλάτι από την αλυκή Θερμησίας. Μεταφορά πρινοκοκίου παρατηρήθηκε από Γύθειο προς Ιταλία για λογαριασμό του Γεωργίου Σαραντάρη. Παρατηρήθηκαν αρκετές περιπτώσεις με Πραγματευτιώτες πλοιοκυβερνήτες και λίγες με Λενιδιώτες.

        Η δημιουργία λιμανιού απασχόλησε το Λεωνίδιο από τη σύσταση του ελληνικού Κράτους, αφού η παραλία του Λεωνιδίου ήταν αλίμενη και επικίνδυνη και η ανυπαρξία λιμανιού ήταν η μόνη αιτία της μη προόδου στα  ναυτικά  των φιλόπονων και εμπορικών Λενιδιωτών.

        Το 1864 ο Δήμος Λιμναίων επί δημαρχίας Κριμήτσου ενέκρινε 130 δρχ. για την  κατασκευή φάρου στον όρμο του Λεωνιδίου, ώστε να διευκολυνόταν η προσέγγιση ατμοπλοίων. Το 1892 τοποθετήθηκε φάρος κόκκινου χρώματος. Ο διορατικός Αντώνιος Καρδαράς που με ικανότητα και χρηστές ελπίδες ανέλαβε τη Δημαρχία  στα 1866 σκέφθηκε πρώτος σοβαρά τη δημιουργία λιμανιού και μετεκάλεσε τους  μηχανικούς Βουγιούκα και Κουτουμά που συνέταξαν σχέδιο λιμενοβραχίονα. Τα οικονομικά μέσα δεν επέτρεψαν την έναρξη των εργασιών, αν και οι μηχανικοί εκείνοι θεωρούσαν ματαιοπονία την κατασκευή ασφαλούς λιμενοβραχίονα. Η  προσέγγιση ατμοπλοίων στο Λεωνίδιο άρχισε πριν το 1883. Όταν είχε θαλασσοταραχή, τα ατμόπλοια επέστρεφαν και διανυκτέρευαν στο Ναύπλιο για να ξαναέρθουν την επομένη. Τότε τα πλοία αγκυροβολούσαν εκατό περίπου μέτρα μακριά από την ακτή και από εκεί επιβάτες και αποσκευές επιβιβάζονταν σε λέμβους, για να βγουν στην ξηρά.

        Το 1902 επί δημαρχίας Κώστα Χατζηπαναγιώτη υπογράφηκε εργολαβία  κατασκευής του λιμανιού με μειοδότη τον εργολάβο Παπαδόπουλο από την Αθήνα και έκπτωση 16% επί ποσού 220.000 δρχ. Άγνωστο γιατί η εργολαβία δεν εκτελέσθηκε κι έτσι το 1904 η Λιμενική επιτροπή αποζημίωσε τον εργολάβο με 1952 δρχ.

         Στις 11 – 9 – 1905 επί βουλευτίας Σταματόπουλου και επί δημαρχίας Γιαννούση η Λιμενική επιτροπή υπέγραψε εργολαβικό με μειοδότη τον εργολάβο Π. Τσαγκάρη από την Πάτρα και έκπτωση 1% επί ποσού 200.000 δρχ. Θα κατασκευαζόταν  κυματοθραύστης μήκους 70 και κρηπιδώματα μήκους 50 μέτρων. Στις  22-12-1905 ο πληρεξούσιος του Τσαγκάρη μηχανικός Σακελλαρόπουλος εγκατέστησε τα  απαιτούμενα για την κατασκευή του λιμανιού μηχανήματα μεταξύ των οποίων και περιστροφικό γερανό δύναμης 10 τόνων.

        Στα 1908 δύο ατμόπλοια φαίνεται πραγματοποιούσαν πλόες από και προς το Λεωνίδιο. Ατμόπλοιο της Ελληνικής Ατμοπλοΐας Τζων Μακ Δουαλ και Βαρβουρ που απέπλεε από Πειραιά κάθε Παρασκευή πρωί. Επίσης το ατμόπλοιο "Αμφιτρίτη" της ατμοπλοΐας Παπαλεονάρδου με απόπλου από Πειραιά κάθε Δευτέρα και Πέμπτη  πρωί.

        Από το 1905 οι λεμβούχοι είχαν συστήσει εταιρεία τριετούς διάρκειας για την από κοινού εκμετάλλευση της μεταφοράς των επιβατών και αποσκευών τους από και προς τα πλοία. Αργότερα συστάθηκαν και άλλες λεμβουχικές εταιρείες. Όταν η εταιρεία διαλυόταν, κάτι που συνέβαινε συχνά, οι ήσυχοι βαρκάρηδες γίνονταν Αλγερίνοι Κουρσάροι στην προσπάθεια τους ποιος θα φθάσει πρώτος στο καράβι που προσέγγιζε. Στα 1933 αυτός ο άκριτος ανταγωνισμός είχε τραγικό θύμα τον Ιωάννη Γ. Χιώτη.

        Στις 20-4-1913 επί δημαρχίας Καραμάνου ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Γκίνης  συνέταξε μελέτη για συμπλήρωση του λιμενοβραχίονα με τη δημιουργία κρηπιδοτοίχων κατά μήκος της εσωτερικής του πλευράς και την επέκτασή του κατά 40 μέτρα. Ο α' παγκόσμιος πόλεμος και η τραγωδία της Μικρασίας δεν επέτρεψαν  να γίνει το έργο. Άλλωστε "πόλεμος πατήρ πάντων των δεινών".

        Στις 10-6-1925 υπογράφηκε με την ομόρρυθμη εταιρεία Αθήνας Λίτσος και Καλαντζής συμβόλαιο για κατασκευή αποβάθρας στο λιμάνι του Λεωνιδίου με έκπτωση 1% επί ποσού 80.000 δρχ.

        Στις 7-4-1930 μετά από επίπονες προσπάθειες του βουλευτή Καραμάνου επιτεύχθηκε η σύναψη δανείου 1.500.000 δρχ. από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων υπό την εγγύηση του Κράτους. Το δάνειο υπέγραψε ο ίδιος ο Καραμάνος ως αντιπρόσωπος της Λιμενικής επιτροπής.

        Στις 6-6-1930 υπογράφηκε με το μόνο προσελθόντα στη δημοπρασία εργολάβο Θεοχαρόπουλο από την Αθήνα συμφωνητικό για συμπλήρωση και επέκταση του λιμενοβραχίονα αντί ποσού 2.300.000 δρχ. Το έργο θα κατασκευαζόταν σύμφωνα με τη μελέτη του καθηγητή Γκίνη που αναθεωρήθηκε ως προς τις τιμές μονάδας στις 20-1-1928 από το νομομηχανικό Αργολίδος – Κορινθίας Συνέσιο. Η προέκταση του τότε μώλου θα ακολουθούσε την ευθυγραμμία αυτού  επί 10 μέτρα και μετά θα παρεξέκλινε για να προχωρήσει άλλα 30 μέτρα κάθετα προς την κατεύθυνση του μέσου. Τα έργα εντούτοις εκτελέσθηκαν σύμφωνα με την εγκριθείσα τροποποίηση (Μάρτης 1931) του επιβλέποντος τα έργα επιθεωρητή δημοσίων έργων Γεωργακοπούλου.

        Τον Αύγουστο του 1931 έγιναν εκσκαφές του λιμανιού με τη βυθοκόρο "Αιγαίον", αφού πριν με πλωτό γερανό και δυτομηχανή ανελκύστηκαν ογκόλιθοι που είχαν παρασυρθεί εξαιτίας των κυμάτων από το μώλο μέσα στο λιμάνι. Έτσι τα πλοία μπορούσαν να πλευρίζουν στη μικρή αποβάθρα.

        Στα 1934 από τα δύο πλοία του εφοπλιστή Πετσάλη μόνο το "Ύδρα" προσέγγιζε το Λεωνίδιο δύο φορές τη βδομάδα, ενώ ο "Κεραυνός" αναπαυόταν στον Πειραιά για λόγους οικονομίας.

        Στα 1937 κι ενώ τα ατμόπλοια και μάλιστα το χειμώνα έμεναν έξω από το λιμάνι, επειδή χρειαζόταν εκβάθυνση, η "Μοσχάνθη" του εφοπλιστή Τόγια έμπαινε πάντα μέσα στο λιμάνι διευκολύνοντας τους επιβάτες. Τα έργα του λιμανιού παραλήφθηκαν στις 19-9-1937 αντί συνολικής δαπάνης 2.731.442 δρχ.

        Το 1946 προστέθηκε στην εξυπηρέτηση της συγκοινωνίας της επαρχίας μας το ατμόπλοιο "Λήμνος". Αρχές 1954 λόγω θαλασσοταραχής καταστράφηκε τελείως η σιδερένια αποβάθρα του λιμανιού συμπαρασύροντας στο βυθό σημαντικό τμήμα του λιμενοβραχίονα. Οι ζημιές υπολογίστηκαν σε 75.000.000 παλιές δρχ. Μέχρι τις 15-6-1958 που εγκαινιάστηκε ο δρόμος Λεωνιδίου – Άστρους άνθρωποι και προϊόντα διακινούνταν μέσω του λιμανιού.

        Το Νοέμβρη του 1962 ολοκληρώθηκε η επέκταση της αποβάθρας του λιμανιού Λεωνιδίου με δαπάνη 145.000 δρχ. του Λιμενικού Ταμείου. Στις 28-7-1963 δημοπρατήθηκε από τη Λιμενική επιτροπή η επέκταση του λιμενοβραχίονα κατά 35 μέτρα και η επισκευή του παλιού. Το έργο κατακυρώθηκε στον εργολάβο Δράκο αντί 2.000.000 δρχ. Το καλοκαίρι του 1965 στην κεφαλή του λιμενοβραχίονα τοποθετήθηκε αυτόματος φάρος πρασίνου χρώματος ισχύος 10 μιλίων. Στις 5-7-1970 ηλεκτροφωτίστηκε το λιμάνι του Λεωνιδίου.

        Μας αξίωσε ο Θεός εκατό χρόνια από τότε που υπογράφηκε το πρώτο άγονο εργολαβικό για την κατασκευή του λιμανιού και βρισκόμαστε επί δημαρχίας Τσιγκούνη μπροστά σε μια ακόμη ολοκληρωμένη επέκταση του λιμενοβραχίονα.

         Κατά τον 20^ο αιώνα το Πολεμικό Ναυτικό συνέβαλε αποφασιστικά στην έκβαση των πολεμικών αποστολών αλλά και το Εμπορικό Ναυτικό, εκτός του ότι συνετέλεσε στην οικονομική ανάπτυξη, συνεισέφερε καθοριστικά σε κρίσιμες στρατιωτικές επιχειρήσεις και μάλιστα με θυσίες.

        Οι βαλκανικοί πόλεμοι 1912-13 συνέχισαν τη ναυτική παράδοση και τα θωρηκτά μας με ναυαρχίδα το θρυλικό "Αβέρωφ" και τη μορφή του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη έγραψαν ξανά με τις τολμηρές επιχειρήσεις τους σελίδες δόξας και τιμής εγκαθιστώντας ναυτική κυριαρχία στο  Αιγαίο.

        Κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο η αυτοθυσία και αυταπάρνηση των ναυτικών μας, αξιωματικών, υπαξιωματικών και ναυτοδιόπων συγκλόνισαν την ανθρωπότητα που ταύτισε τους ήρωες με τους Έλληνες. Τότε η ναυτιλία μας προσέφερε και πάλι σημαντικότατες υπηρεσίες στην ιδέα της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Οι θυσίες της δεν έχουν προηγούμενο. Τα ¾ των πλοίων καταστράφηκαν και περίπου 3000 Έλληνες ναυτικοί έδωσαν τη ζωή τους στις θάλασσες όλου του κόσμου για την παγκόσμια ειρήνη και ελευθερία.

        Ειδικά για την περιοχή μας σημειώνουμε ότι στις 17-4-1941 το θωρηκτό "Αβέρωφ", για να αποφύγει τους βομβαρδισμούς των γερμανικών αεροπλάνων, περιπολούσε μεταξύ Τυρού και Φωκιανού. Μόλις βράδιασε ο "Αβέρωφ" και τα άλλα πολεμικά που ναυλοχούσαν στη Σαλαμίνα απέπλευσαν για την Κρήτη. Κατά το γερμανικό βομβαρδισμό του λιμανιού της Πλάκας στις 27-4-1941 βυθίστηκε και η ψαρότρατα "Αγία Βαρβάρα", ιδιοκτησίας Παύλου Μελά που είχε έρθει από τον Πειραιά μέσω Κιβερίου με 20 περίπου Άγγλους και Έλληνες στρατιώτες κατευθυνόμενους προς την Κρήτη, οι οποίοι είχαν προλάβει να βγουν στην ξηρά. Από τη Σαμπατική έγιναν τον Απρίλη του 1941 τρεις αποστολές Βρετανών προς την Κρήτη με πλεούμενα των Ν. Μπουρνάκη, Γ. Τζανέτου, Σταύρου Ζαρόκωστα, Ι. Τρίκουλη, Θ. Πανάγου και άλλων με κίνδυνο της ζωής τους. Μέσω του λιμανιού του Λεωνιδίου και των γειτονικών παραλίων ο ΕΛΑΣ μπορούσε να στέλνει και να φέρνει κρυφά αγωνιστές ενάντια στις δυνάμεις κατοχής.

        Την άνοιξη του 1943 ερχόμενοι από Κρήτη πέρασαν κρυφά από την περιοχή ο στρατηγός Μάντακας με το Μιλτιάδη Πορφυρογένη, στελέχη του ΕΑΜ και με φορτηγό πλοίο του εμπόρου Ηγουμενίδη διεκπεραιώθηκαν στο Σούνιο με προορισμό τη Βίνιανη Ευρυτανίας, έδρα της ΠΕΕΑ. Μετά την αναχώρηση των Ιταλών από το Λενίδι στις 6-8-1943 τα παράλια ήταν ελεύθερα κι έτσι άρχισε η καθημερινή επικοινωνία με τον Πειραιά, όπου μετέφεραν την παραγωγή των περιβολιών και έφερναν απ' εκεί κρυφά εφόδια για τους αντάρτες κυρίως ρούχα, παπούτσια και φάρμακα. Στα χρόνια του αδελφοκτόνου εμφυλίου το πολεμικό "Πολεμιστής" με κυβερνήτη το Σ. Σπυρομήλιο, με το να ανατινάξει στον όρμο του Φωκιανού αλβανικό πλοίο φορτωμένο με όπλα προοριζόμενα για τους αντάρτες που αυτοαποκαλούνταν Δ.Σ.Ε. συνέβαλε καταλυτικά στον τερματισμό του πολέμου στην Πελοπόννησο.

        Το Πολεμικό Ναυτικό μας σήμερα είναι ένας δυναμικός κλάδος των ενόπλων δυνάμεων με αποστολή την από θάλασσα άμυνα των νησιών και των ακτών μας συμβάλλοντας με την τεχνολογική του εξέλιξη και την αξιόμαχη εκπαίδευση του προσωπικού του στην αποτροπή επιθετικών ενεργειών και στη διατήρηση της ακεραιότητας και συνοχής του ηπειρωτικού με τον νησιωτικό μας χώρο, διασφαλίζοντας τις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Παράλληλα το Πολεμικό Ναυτικό συμμετέχει καθημερινά με την κοινωνική του αποστολή στη φροντίδα του νησιώτικου πληθυσμού με επιχειρήσεις διάσωσης ή αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών.

        Η εμπορική μας ναυτιλία που αποτελεί ζωτικό παράγοντα της οικονομικής και τουριστικής μας ανάπτυξης συμβάλλει με τον όγκο του εμπορικού στόλου στη διακίνηση των αγαθών και στην παροχή υπηρεσιών διαπλέοντας όλα τα πλάτη και τα μήκη των θαλασσών της γης. Σήμερα καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην παγκόσμια ναυτιλιακή κλίμακα.

        Ο Καποδίστριας πρόβλεψε τη μεγάλη σημασία και την ιδιομορφία της εμπορικής μας ναυτιλίας και μεταξύ των πρώτων υπηρεσιών που συνέστησε ήταν τα Λιμεναρχεία που δίκαια θεωρούνται πρόδρομοι του Λιμενικού Σώματος. Το καθεστώς  αυτό διατηρήθηκε σχεδόν αναλλοίωτο ως το 1917. Τότε μια ομάδα φίλων του Βενιζέλου με επικεφαλής το δημοσιολόγο και παλαιό φροντιστή του Πολεμικού Ναυτικού Γ. Σακαλή και τον αρχιφροντιστή  Μπούκο οραματίστηκαν την οργάνωση της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας και τη δημιουργία αυτοτελούς υπηρεσίας με δικό της προσωπικό.

        Ο νόμος 1753/1919  αποτελεί και τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του Λιμενικού Σώματος, στο οποίο έχει ανατεθεί υπεύθυνα πλέον, όχι μόνο η αστυνόμευση αλλά και  η άσκηση της ναυτιλιακής πολιτικής της χώρας.

        Η πολυσχιδής και σύμπνοη δράση του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας και στην προάσπισή της απέναντι στους  εξωτερικούς κινδύνους. Ο  συντονισμός και η αλληλοϋποστήριξη τους θα διασφαλίζουν πάντοτε την έντονη παρουσία στη θάλασσα και θα διαιωνίζουν τη ναυτική μας παράδοση. Έτσι η μικρή πληθυσμιακά χώρα μας στηριζόμενη στο θαλάσσιο στοιχείο, αλλά και στη φιλοτιμία όλων των πολιτών της θα συνεχίσει αποφασιστικά την πορεία της προς το μέλλον, αφού, όπως λέει ο ποιητής: "Η μεγαλοσύνη στα  έθνη  δεν μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα". Σας ευχαριστώ.